از اومانیسم تا جهانی‌سازی؛ سد راه سبک زندگی اسلامی

محمدرضا سلیمانی، مدرس سبک زندگی اسلامی ایرانی در گفت‌وگو با صبح توس، با تاکید بر لزوم روی آوردن به سبک زندگی اسلامی ایرانی، اظهار کرد: در ادوار گذشته یعنی حدود 300، 400 و 500 سال قبل زندگی‌ افراد تفاوت زیادی با یکدیگر نداشت و شباهت‌های زندگی‌ بسیار بیشتر از تفاوت‌های زندگی‌شان‌ بود و افراد نظام طبقاتی آنچنانی را تجربه نمی‌کردند. وی با اشاره به اینکه در آن سال‌ها معمولا خرده فرهنگ‌ها حاکم بود، بیان کرد: در آن زمان بسیاری از سرزمین‌ها نظام و سازمان یافتگی آنچنانی نداشتند و آن‌هایی هم که داشتند بر اساس آنچه نظام برایشان تعریف می‌کرد رفتار می‌کردند بنابراین گوناگونی زیادی در سبک زندگی‌ آن‌ها وجود نداشت. مدرس سبک زندگی اسلامی ایرانی ادامه داد: در واقع بسیاری از رفتارها تابع آن چیزی بود که نظام حاکم تعریف کرده بود و پس از آن، نظام‌ها به مرور زمان مختلف و برداشت‌ها از نوع حاکمیت نیز متفاوت شد. سلیمانی افزود: در ادامه، رویکردهای متفاوتی در کشورداری، در نگاه به مسئله اخلاق و دین و در نگاه به مسئله مردم و حاکمیت، ایجاد شد و انواع و اقسام نگاه‌ها پیدا شد و چون نظام‌های متفاوتی در سرزمین‌های متفاوت شکل گرفت سبک زندگی هم به تبع آن بسیار متعدد شد. وی تصریح کرد: به طور کلی در گذشته شاید بخشی از سبک زندگی در عالم به صورت قاره‌ای تعریف می‌شد اما امروزه با توجه به پیوستگی بسیار زیادی که بین انواع و اقسام نژادها و گروه‌ها و اقوام شکل گرفته است ارتباط‌ها بسیار تنگاتنگ شده و پیچیدگی‌های بسیاری پیدا کرده است و سبک زندگی نیز بسیار متفاوت شده است. برخی خانواده‌ها چندین «سبک زندگی» را در یک خانه تجربه می‌کنند مدرس سبک زندگی اسلامی، ایرانی با بیان اینکه گاهی مشاهده می‌شود که در یک خانواده دو سبک زندگی و چند سبک زندگی بر تعداد افراد خانواده حاکم شده است، عنوان کرد: بنابراین جامعه شناسان، روان شناسان، علمای دین، متفکرین و فلاسفه و همچنین دلسوزان حاکم بر عالم، نسبت به سرنوشت و نظام اخلاقی بشریت حساس شده‌اند. سلیمانی با اشاره به اینکه نظام بسیار پیچیده رسانه‌ای حاکم بر عالم، انواع و اقسام نگرش‌ها را پمپاژ کرده و به نوعی ارسال می‌کند، ابراز کرد: بحث  تغییر در سبک زندگی در گذشته، یا کم بود و یا تقریبا وجود نداشت. چون مبادلات فرهنگی، ارتباطات فرهنگی و کتابخانه‌ها بسیار محدود بود و افراد باسواد جامعه نیز بسیار محدود بودند که البته امروز نمی‌شود گفت نامحدود است اما بسیار متکثر است. وی با بیان اینکه در عالم تنها دو نظام وجود دارد و نظام سومی وجود ندارد، تصریح کرد: نظام یا مبتنی بر توحید و خدا محوری است و یا مبتنی بر طاغوت. و نظام بینابینی وجود ندارد. راهی برای نجات سبک زندگی اسلامی وی ادامه داد: طبیعتا وظیفه ما به عنوان مسلمان و به عنوان یک مومن و یک انسان مسئولیت‌پذیر آن است که سبک زندگی که مبتنی بر باورهای عمیق دینی و اخلاقی است را توسعه دهیم و اگر نیست شکل دهیم. سلیمانی با بیان اینکه ما اعتقادمان این است که انسان موجودی مسئولیت پذیر و نسبت به رفتارهایی که دارد پاسخگو است، افزود: در مقابلِ انسان‌های مسئولیت‌پذیر، انسان‌هایی هستند که رفتار را آزاد می‌دانند و تمایلات انسان را محور زندگی او می‌دانند، طبعا در نظام آن‌ها چیزی تحت عنوان وعده و وعید، بهشت و جهنم، ثواب و عقاب تعریف نمی‌شود و آن‌ها اعتقادشان این است که انسان موجودی است که هر آنچه برای خودش تعریف می‌کند همان اعتقاد و آرزوی او، سعادت او و تابلوی زندگی او است و اختیار تمام این‌ها دست خودش است و هیچ کس هم حق تعیین تکلیف برای او ندارد. وی عنوان کرد: به همین جهت ما وظیفه داریم در شناسایی و گسترش سبک زندگی اسلامی و ایرانی تلاش کنیم و بتوانیم این را به منصه ظهور برسانیم و در این دنیای وانفسایی که بشریت گرفتار انواع و اقسام مکاتب وعرفان‌های نوظهور ساخته شده جعلی قرار دارد، معرفی کنیم. سلیمانی یادآور شد: ما مولفه‌های خوبی در بحث سبک زندگی داشتیم که اسلام آمد و به تمام این‌ها جهت داد و برخی از آن‌ها را تایید کرد. از جهل و نادانی تا غفلت و شهوت وی یکی از موانع تحقق سبک زندگی را جهل و نادانی دانست و افزود: قرآن می‌فرماید: هرگز در تمام شئون زندگی کسانی که می‌دانند و آن‌هایی که نمی‌دانند برابر نیستند و فرمودند علم نور است و راه را بر انسان می‌نماید و راهنمایی می‌کند و راهبر است. سلیمانی مانع دوم بر سر راه تحقق سبک زندگی را غفلت و مانع سوم را شهوات دانست و تصریح کرد: شهوات یعنی امیال درونی انسانی که هدایت نشده و در مسیر صحیح خودش قرار نگرفته است که در جهان امروز بسیاری از افراد گرفتار این قضیه شده‌اند. مدرس سبک زندگی اسلامی، ایرانی ادامه داد: افرادی که گرفتار شهوات شده‌اند آنچه را که میلشان می‌کشد انجام می‌دهند و به اینکه به دیگران آسیب وارد کنند یا به اجتماع و یا حتی به خودشان، دقت و توجه ندارند و صرف رسیدن به شهوت تابلوی زندگی و به نوعی ایستگاه پایانی زندگی آن‌ها شده است. رواج ارزش‌های کاذب جهانی سلیمانی با بیان اینکه مانع بعدی برای تحقق سبک زندگی اسلامی، رواج ارزش‌های کاذب جهانی است، ادامه داد: یک سری ارزش‌های جهانی وجود دارد که مثبت است و می‌شود به آن‌ها توجه کرد. اما بسیاری از ارزش‌های جهانی که امروز تحت عنوان جهانی‌سازی وارد کشورهای هدف می‌شود ارزش‌های واقعی نبوده و ارزش‌های کاذبی هستند برای از بین بردن ارزش‌های فرهنگی و خرده فرهنگ‌ها. وی افزود: بسیاری از ارزش‌های کاذب و آداب و رسومی که در سایر کشورها وجود دارد ممکن است هیچ پایه و اساسی نداشته باشد اما بر اثر تکرار و پمپاژ و تبلیغات بسیار گوناگون و با رنگ و لعاب‌ زیاد  یک رفتار غالب شده باشد. سلیمانی مانع بعدی را بحث اومانیسم دانست و بیان کرد: اومانیسم یعنی انسان محوری در مقابل خدامحوری. طبق این نظر، اگر قرار باشد اول و آخر و وسط  دنیا انسان باشد و محوریت انسان بر نظام اجتماعی، نظام اخلاقی و نظام فکری شکل بگیرد و چیره شود طبیعی است که ارزش‌های اخلاقی واقعی و نظام ارزشی مبتنی بر دین قطعا تضعیف خواهد شد و شیاطین، چه شیاطین جنی چه شیاطین انسی و چه شیاطین رسانه‌ای هم بر این اساس تلاش می‌کنند. وی با بیان اینکه مانع بعدی بر سر راه تحقق سبک زندگی اسلامی، نداشتن نگاه سیستمی به دین است، عنوان کرد: بسیاری از دین باوران و مبلغان دینی ما نگاه سیستمی به دین ندارند و صرفا نگاه‌ها مبتنی بر عذاب و عقاب و وعده و وعید و بهشت و جهنم است . مدرس سبک زندگی اسلامی افزود: اگر چه مسائل بهشت وجهنم در دین تعریف شده و جایگاه دارد اما در عین حال یک نظام پیچیده‌ای است که اجزای آن سازمان یا اجزای آن سیستم در جای خودش قابل دفاع است و باید شناخته شده و به آن پرداخته شود. سلیمانی تاکید کرد: برای برنامه‌مند شدن یک انسان نگاه سیستمی به دین می‌تواند بسیار کارساز باشد اما بسیاری از افراد صرفا دین را ارتباط خالق با مخلوق و یا عابد با معبود تعریف کردند و از نگاه اجتماعی اصلا به آن نپرداخته‌اند و تمایل هم ندارند بپردازند. مظلومیت نظام فرهنگی مدرس سبک زندگی اسلامی، یادآور شد: آخرین مانع در تحقق سبک زندگی اسلامی نداشتن مهندسی فرهنگی و نگاه فرهنگی است که حداقل در کشور ما شاید بشود گفت مظلوم‌ترین بخش در بخش‌های مختلف کشوری، در بحث سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نظام فرهنگی ما است. انتهای پیام/10023