سهم ناچیز خراسان از ارزآوری زعفران

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری «صبح توس»؛ فصل پاییز و سرمای آن که فرا می‌رسد کشاورزان خراسانی خود را مهیای برداشت محصولی می‌کنند که برای آن رنج بسیار کشیدند و انتظار دارند در زمان برداشت و فرآوری زعفران آن را به قیمت مناسب در بازار به فروش برسانند.   زعفران یا همان طلای سرخ به عنوان یکی از پنج قلم کالای اساسی و صادرات محور در بخش کشاورزی ایران به لحاظ تجارت و بازرگانی نقش بسزایی در ارزآوری دارد اما متاسفانه هنوز نتوانسته نقشی در تجارت و صادرات داشته‌ باشد و کشورهای اسپانیا و حوزه خلیج فارس به نوعی قیمت این محصول را در بازار جهانی تعیین می‌کنند. از مجموع بیش از ۱۲۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت این محصول در ایران، استان خراسان رضوی با بیش از ۹۰ هزار هکتار و ۸۰ درصد تولید و خراسان جنوبی با ۱۵ هزار و ۷۰۰ هکتار و حدود پنج درصد و همچنین سایر استان‌ها با ۸ هزار هکتار دیگر به ترتیب بیشترین میزان کشت و تولید این محصول را به خود اختصاص دادند.   همچنین از مجموع ۹۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت زعفران استان خراسان رضوی، بیش از هشت هزار و ۵۰۰ هکتار یعنی معادل ۱۲ درصد استان به اراضی شهرستان تربت حیدریه و از مجموع افزون بر ۵۰ هزار هکتار عرصه کشاورزی شهرستان زاوه، ۱۲ هزار هکتار معادل ۱۷ درصد ظرفیت استان به کشت زعفران اختصاص دارد.   در سطح استان خراسان رضوی بیش از ۱۲۰ هزار خانوار به کشت زعفران مشغول هستند که از این میزان بین ۱۴ تا ۱۵ هزار خانوار به زعفران‌کاران تربت حیدریه اختصاص دارد و تعداد بهره‌برداران بخش کشاورزی زاوه نیز ۱۷ هزار نفر است که بالغ بر ۹۰ درصد آن‌ها به کشت زعفران مشغولند و اکنون به ازای هر هکتار زمین زعفران، ۲۲۰ نفر روز مشغول کار هستند که در کل ۷۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و دو تا سه برابر این رقم، اشتغال غیرمستقیم به دست می‌آید.   محصول زعفران به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدزایی و اشتغال مردم منطقه تربت حیدریه به‌شمار می‌رود که حدود ۶۰۰ هزار نفر روز در شهرستان‌های تربت حیدریه و زاوه به‌مدت یک‌ماه مشغول برداشت و فرآوری این محصول هستند.   علاوه بر تربت حیدریه و زاوه که عنوان قطب تولید زعفران ایران و جهان را یدک می‌کشند، این محصول در شهرستانهای مه ولات، رشتخوار، کاشمر، بردسکن، نیشابور و فریمان نیز کشت می‌شود اما خاک حاصل‌خیز جلگه زاوه در منطقه تربت حیدریه بر عیار طلای سرخ در این منطقه افزوده است. ۲۵ تن گل در بازار ملی زعفران تربت‌حیدریه معامله شد ارجمندی، مدیر بازار زعفران تربت ‌حیدریه در پیوند با میزان معامله گل تر زعفران به خبرنگار ما گفت: ۲۵ تن گل به ارزش ۱۵۸ میلیارد ریال از ابتدای آغاز به‌کار بازار موسمی گل زعفران ایران واقع در تربت‌ حیدریه تاکنون معامله شده‌است.   وی اظهار کرد: از مجموع ۷۱ غرفه پیش‌بینی شده در بازار موسمی گل زعفران، معاملات در ۵۰ غرفه انجام می‌شود و میانگین خرید در هر غرفه به‌طور میانگین روزانه حدود ۵۰۰ کیلوگرم است.   ارجمندی بیان کرد: بیشترین ورودی گل زعفران در این بازار از شهرهای مشهد، نیشابور، شادمهر، خواف و رشتخوار واقع در خراسان رضوی، فاروج واقع در خراسان شمالی و نیز سرایان و قائنات واقع در خراسان جنوبی است.   دلایل کاهش گل دهی زعفران در استان خراسان رضوی محمدی، مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه در خصوص دلایل کاهش تولید زعفران به خبرنگار ما گفت: نخستین و مهم‌‌ترین عامل در کاهش تولید زعفران، تنش سرمایی بسیار شدید دی‌ماه سال گذشته تا دمای منفی ۲۵ درجه بود که منجر به کاهش سطح سبز گیاه و غذاسازی در گیاه در مناطق جلگه رخ و کدکن شد.   وی اضافه کرد: دومین عامل کاهش تولید زعفران وجود تنش آبی است که در اغلب مزارع زعفران با کاهش شدید بارش باران در سال آبی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ مواجه هستیم به‌طوری که از ۲۴۸ میلی‌متر بارندگی در شهرستان تربت حیدریه در سال آبی گذشته با کاهش ۵۸ درصدی به ۱۰۲ میلیمتر در سال آبی جاری رسیدیم.   محمدی سومین عامل کاهش تولید زعفران در استان را نیز تنش گرمایی تابستان دانست و افزود: گرمای شدید در مرداد ماه امسال سبب کاهش تولید پیاز زعفران و در نتیجه تولید گل شد.   سهم ناچیز خراسان از ارزآوری زعفران خراسان رضوی و منطقه تربت حیدریه با تولید بیش از ۸۰ درصد زعفران دنیا از گردش مالی هشت میلیارد دلاری این محصول سهم ناچیزی دارد و به اعتقاد کارشناسان تنها راه برون رفت از این معضل حمایت از تشکل‌ها و تقویت و ریل‌گذاری بخش خصوصی است.   محمدمهدی برومندی، معاون سابق باغبانی وزیر جهاد کشاورزی در این خصوص به خبرنگار ما گفت: کشور در دهه اخیر در جنگ اقتصادی شدید قرار گرفته و هدف دشمن نیز سفره‌های مردم است تا به نارضایتی عمومی منجر شود.   وی تصریح کرد: بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی سفره‌دار مردم و حافظ امنیت غذایی کشور است و به‌عنوان سرباز اقتصادی نظام علاوه بر تامین تولید غذای مردم باید مازاد بران را برای سایر بخش‌های کشور نیز هزینه کند.   برومندی گفت: در شرایطی که درآمدهای نفتی کشور تقریبا مسدود شده‌ بود وظیفه جهاد کشاورزی نیز سنگین‌تر شد و با تلاش کشاورزان در سال 6.99 میلیارد دلار درامد ارزی به کشور تزریق شد که ۵۲ درصد آن متعلق به حوزه باغبانی بود.   معاون سابق باغبانی وزیر جهاد خاطر نشان کرد: بر همین اساس خراسان رضوی سالانه با تولید 5.7 میلیون تن محصولات کشاورزی به‌عنوان قطب تولید تامین مواد غذایی کشور نقش بسزایی ایفا می‌کند به‌طوری‌که از این میزان تولید یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن معادل ۴۳ درصد سهم حوزه باغبانی این استان است.   وی افزود: این در حالی است که هر کشوری ۲۵ درصد تولید یک محصول را به خود اختصاص دهد در قیمت‌گذاری آن نقش دارد اما ایران بیش از ۹۰ درصد محصول زعفران را تولید می‌کند و نقشی در قیمت‌گذاری آن ندارد.   برومندی گفت: برای برون رفت از این معضل باید راهکار داشته‌ باشیم و تنها راهکار آن هم ریل‌گذاری و تقویت تشکل‌ها و بخش خصوصی است.   انتهای خبر/