جلگه رخ تربت حیدریه پیشرو در سیستم‌های آبیاری نوین خراسان رضوی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری صبح توس، جلگه رخ به مرکزیت رباط سنگ با جمعیتی افزون بر ۳۷ هزار نفر، ۵۳ روستا، ۲ شهر، ۴۷ دهیاری و ۲۰۲۲ کیلومتر مربع وسعت در پیشانی و نیز ۳۵ کیلومتری شهرستان تربت‌حیدریه واقع است. یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی این خطه گندم و جو است که بخش مهمی از نیاز شهرستان و استان را نیز تامین می‌کند و علاوه بر آن و بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی بعد از استان اردبیل و همدان، بیشترین میزان تولید سیب زمینی کشور را به خود اختصاص داده‌است. همچنین این خطه از جنوب خراسان رضوی با داشتن بیش از ۲۵ هزار راس دام سبک و سنگین سهم بسزایی در تامین شیر و گوشت شهرستان و استان را نیز دارد. جلگه رخ تربت حیدریه به عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی خراسان رضوی با سیستم‌های آبیاری نوین و بروز خود، نقش موثری در تامین محصولات کشاورزی این استان دارد. اصلاح الگوی کشت و آبیاری نوین از مهمترین برنامه‌های کشاورزی در رخ است رئیس مرکز جهاد کشاورزی منطقه رخ در تشریح برنامه‌های مهم این نهاد به خبرنگار ما گفت: اطلاع‌رسانی، دانش‌افزایی و آگاهی‌بخشی در خصوص برنامه الگوی کشت ملی، کشت قراردادی محصولات زراعی و جهش تولید در دیم‌زارها، برقراری ارتباط با کشاورزان و پاسخ‌گویی به سؤالات و ابهامات آنان و ارائه راهکارهای علمی و انتقال دانش و فناوری‌های نوین برای افزایش بهره‌وری مصرف آب، کاهش ضایعات، بیمه، مدیریت مخاطرات و تاب‌آوری از برنامه‌های مهم نهاد کشاورزی در این خطه است. سید محمد نجفی تصریح کرد: کشاورزان تولیدکننده محصولات زراعی کشت آبی و دیم پاییزه گندم، جو، چغندرقند پاییزه، کلزا، برداشت پاییزه، مخاطبان اصلی ما در فعالیت‌های کشاورزی این خطه است. وی اظهار کرد: امسال به دلیل شرایط نامساعد جوی اعم از خشکسالی و گرمای بهار و تابستان و به ویژه قطعی برق در طول دوره داشت، موجب کاهش عملکرد بین ۲۰ تا ۲۵ درصد در محصول سیب زمینی شد. نجفی افزود: برای رفع مشکل، تمام مزارع سیب‌زمینی این بخش به روش تیپ آبیاری شد که این موضوع می‌تواند باعث صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف آب منطقه و نیز کمک به افزایش تولید و بهره‌وری شود. وی خاطرنشان کرد: امسال از مجموع بیش از هزار و ۳۰۰ هکتار سطح زیرکشت، افزون بر ۴۰ هزار تن محصول سیب‌زمینی از مزارع کشاورزی این خطه برداشت شد. تغییر در سیستم آبیاری حجم قابل توجهی از مصرف را کاهش می‌دهد عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به انواع روش‌های آبیاری در مزارع گندم افزود: انتخاب روش آبیاری به اقلیم، بافت و ساختمان خاک، کمیت و کیفیت آب به بحث اقتصاد بستگی دارد و بیشترین صرفه جویی آب در آبیاری اول و دوم گندم است که با تغییر یا اصلاح سیستم آبیاری می‌توان مقدار آب مصرفی در کشاورزی با توجه به کمبود نزولات آسمانی را کاهش داد. محمد جولینی اظهار داشت: متوسط نیاز خالص آبیاری گندم در استان حدود چهارهزار و ۸۰۰ متر مکعب در هکتار است که از این مقدار ۲ هزار متر مکعب در هکتار در آبیاری اول و دوم مصرف می‌شود که می‌توان با اصلاح یا تغییر سیستم آبیاری در مصرف این حجم آب صرفه جویی کرد. وی در پیوند با این موضوع گفت: در روش آبیاری سنتی می‌توان اصلاحاتی از جمله آبیاری موجی یا آبیاری یک در میان انجام داد و یا با تغییر روش آبیاری از سنتی به آبیاری تیپ بهره برد. جولینی افزود: بهره وری مصرف آب یعنی به ازای هر مترمکعب آب مصرفی چند کیلوگرم محصول تولید شود که در ایران بهره وری آب به طور متوسط یک کیلوگرم در متر مکعب است و بهره وری آب در اروپا ۳ و ۶ دهم کیلوگرم در متر مکعب و متوسط جهانی بهره وری آب ۲ و ۶ دهم کیلوگرم در متر مکعب است. عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: به منظور افزایش بهره وری آب باید میزان مصرف آب را کاهش داد و با توجه به اینکه بیش‌ترین تلفات آب در قسمت انتقال آب است و در داخل مزارع تلفات آب کم می‌باشد، بهتر است انتقال آب را داخل شبکه لوله گذاری در قالب طرح کم فشار انجام داد. وی بیان داشت: بعد از آب مسأله خاک و تغذیه گیاهی اهمیت دارد و کشاورز پیشرو که به خصوصیات خاک توجه دارد در تولید محصول کشاورزی موفق عمل می‌کند. جولینی گفت: کشاورز باید تقویم زراعی داشته‌باشد و در هر مرحله رشدی محصول، مدیریت کودی و تغذیه‌ای مورد نیاز همان مرحله رشدی را به کار ببرد. سال گذشته جلگه رخ تربت حیدریه با تولید گندم ۷ تن در هکتار که اغلب با روش تیپ و آبیاری نوین است رکورد تولید در کشور را شکست. انتهای پیام/