دعای توسل طلب استغاثه از خداوند است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس» به نقل از شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ دعای توسل یکی از دعاهای مشهور در میان شیعیان است که در آن از خداوند متعال به واسطه ۱۴ معصوم حاجت طلب می‌کنیم. این دعا در کتاب‌های بحارالانوار و مفاتیح‌الجنان آمده است. 

حال به بررسی ابعاد مختلف تبیین دعای توسل و ضرورت تلاوت این دعا در شرایط کنونی با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری می‌پردازیم؛ 

دعای توسل تمرینی برای اطاعت از اولیاء الهی 

حجت‌الاسلام والمسلمین یزدان نوری، طلبه و فعال فرهنگی اظهار داشت: دعای توسل که از سوی ائمه معصومین (ع) به ما رسیده است، صرفاً یک ورد زبانی نیست، بلکه دریچه‌ای به سوی درک عمیق‌تر مقام اهل بیت (ع) و توسل جستن به ایشان برای رسیدن به خداوند متعال است. 

وی بیان کرد: در شرایط کنونی که جامعه با چالش‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متعددی روبه‌روست، تمسک به این دعا و درک معانی آن، می‌تواند به عنوان یک راهبرد معنوی، افراد را در برابر شبهات و انحرافات بیمه کرده و روحیه‌ای جهادی و امیدبخش به آن‌ها ببخشد. 

این فعال فرهنگی در ادامه بیان کرد: همان‌طور که مقام معظم رهبری بارها بر لزوم بازگشت به منابع اصیل دینی و بهره‌گیری از سنت اهل بیت (ع) تأکید داشته‌اند، دعای توسل نیز یکی از این منابع گران‌بهاست که می‌تواند در تقویت پیوند ما با امام زمان (عج) و همچنین در رفع مشکلات فردی و اجتماعی مؤثر باشد. 

وی گفت: فهم دقیق فرازهای این دعا، شناخت جایگاه اهل بیت (ع) به عنوان واسطه‌های فیض الهی و تضرع خالصانه به درگاه خداوند، از جمله ابعادی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. این دعا، تمرینی برای شناخت و اطاعت از اولیاء الهی است. 

این فعال فرهنگی همچنین بیان داشت: در دنیای امروز که رسانه‌ها و فرهنگ‌های بیگانه سعی در کمرنگ کردن معنویت و ارزش‌های دینی دارند، توسل به این ادعیه نورانی، مانند دعای توسل، سدی محکم در برابر این تهاجمات فرهنگی ایجاد و هویت دینی و انقلابی ما را تقویت می‌کند. 

وی ادامه داد: بصیرت‌افزایی در خصوص محتوای ادعیه و تبیین کاربردی آن‌ها در زندگی روزمره، وظیفه‌ای است که بر دوش فعالان فرهنگی و رسانه‌ای، به ویژه طلاب حوزه‌های علمیه، قرار دارد تا بتوانیم جوانان را با این ذخایر گران‌بهای معنوی آشتی دهیم. 

نوری بیان کرد: در لزوم پژوهش و تحقیق درباره ادعیه و زیارات هرچه شناخت ما نسبت به این متون نورانی عمیق‌تر شود، توانایی ما در استخراج مفاهیم کاربردی و ارائه آن‌ها به جامعه نیز افزایش خواهد یافت. 

وی در ادامه افزود: دعای توسل، نمادی از وحدت امت اسلامی حول محور ولایت اهل بیت (ع) است و ترویج فرهنگ صحیح دعا و نیایش، زمینه‌ساز ظهور منجی عالم بشریت و تحقق جامعه‌ای مهدوی خواهد بود و با توجه  به اهمیت دعای توسل در شرایط کنونی،   دعای توسل، صرفاً مجموعه‌ای از کلمات و عبارات نیست، بلکه یک نقشه راه معنوی است که به ما کمک می‌کند تا در مسیر زندگی، تصمیمات بهتری بگیریم، با چالش‌ها به درستی مواجه شویم و در نهایت، به آرامش و سعادت دست یابیم. 

نوری با بیان اینکه در دنیای امروز، بسیاری از افراد به دنبال راهی برای کاهش استرس، افزایش امید و تقویت انگیزه خود هستند، گفت: دعای توسل، با تکیه بر قدرت ایمان و ارتباط با اهل بیت (ع)، می‌تواند به این نیازها پاسخ دهد. این دعا، یادآور این نکته است که ما هرگز تنها نیستیم و همواره می‌توانیم از کمک و راهنمایی اولیاء الهی بهره‌مند شویم. 

وی گفت: یکی از ابعاد مهم دعای توسل، تقویت روحیه جمعی است. وقتی افراد با هم و برای حل مشکلات یکدیگر دعا می‌کنند، یک همبستگی و همدلی عمیق بین آن‌ها شکل می‌گیرد که می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی و کاهش اختلافات کمک کند. 

نوری با اشاره به اینکه دعای توسل تمرینی برای تواضع و فروتنی است، اظهار داشت: وقتی ما در این دعا به خداوند متوسل می‌شویم، اعتراف می‌کنیم که در برابر قدرت و عظمت او، هیچ نیستیم و نیازمند کمک و رحمت او هستیم. این تواضع، ما را از غرور و خودخواهی دور می‌کند و به ما یاد می‌دهد که چگونه با دیگران با احترام و مهربانی رفتار کنیم. 

وی گفت: تأکیدات مقام معظم رهبری بر اهمیت دعا و توسل در شرایط کنونی، نشان‌دهنده این است که این ابزار معنوی، می‌تواند نقش مهمی در حل مشکلات جامعه و تقویت روحیه مردم داشته باشد. رهبر انقلاب همواره به ما یادآوری می‌کنند که نباید فقط به دنبال راهکارهای مادی باشیم، بلکه باید از قدرت معنویت نیز بهره ببریم.

نوری با بیان اینکه دعای توسل، فرصتی برای خودشناسی و تفکر است، افزود: وقتی ما در این دعا به صفات و فضائل اهل بیت (ع) فکر می‌کنیم، می‌توانیم الگوهای مناسبی برای زندگی خود پیدا کنیم و سعی کنیم که رفتارهای خود را با آن‌ها هماهنگ کنیم.

وی عنوان کرد: دعای توسل در افزایش بهره‌وری و موفقیت شغلی مؤثر است، وقتی ما با توکل به خدا و توسل به اهل بیت (ع) کار خود را شروع می‌کنیم، با انگیزه و انرژی بیشتری به کار خود می‌پردازیم و در نتیجه، احتمال موفقیت ما نیز افزایش می‌یابد.

این فعال فرهنگی در پایان با تأکید بر اینکه دعای توسل سرمایه‌ای ارزشمند برای نسل جوان است، گفت: ما باید این دعا را به جوانان خود آموزش دهیم و آن‌ها را با معانی و مفاهیم آن آشنا کنیم تا بتوانند در زندگی خود از آن بهره ببرند و در برابر چالش‌ها و مشکلات، قوی و استوار بمانند.

قرائت دعای توسل زمینه‌ساز پیروزی شد

خاطره حشمتیان، مدیر سابق حوزه علمیه خواهران نرجسیه شهرستان سنقر و کلیایی نیز اظهار داشت: بدون شک انسان‌ها برای رسیدن به سعادت و پیروزی و نصرت بر دشمنان نیازمند ارتباط با خداوند، کمک گرفتن و امداد از ذات الهی هستند چرا که تمامی قدرت‌ها و اراده‌ها در دست خداوند متعال است. 

وی گفت: هر انسانی که بخواهد به خداوند متعال وصل شود و حضور خداوند را در زندگی خود احساس کند و از امدادهای الهی بهره ببرد نیازمند راه‌ها و روش‌هایی است که در روایات به آن‌ها اشاره شده است از جمله آن‌ها ارتباط با قرآن کریم، اهل نماز و انجام واجبات بودن، ارتباط با علماست که در رأس همه آن‌ها اهل بیت (ع) است که وجود مبارکشان یک‌پارچه نور است و آیت‌الله‌الاعظم‌اند یعنی بزرگترین آیات خداوند در عالم وجود هستند که اگر انسان‌ها با آن‌ها نشست و برخاست، توسل و زیارت کنند نتیجه آن حضور و مدد الهی در زندگی را به ارمغان می‌آورد. 

مدیر سابق حوزه علمیه خواهران نرجسیه شهرستان سنقر و کلیایی در ادامه افزود: اهل بیت (ع) تمام کمالات و اسما الهی را دارا هستند. در زیارت رجبیه در وصف ائمه اطهار (ع) آمده است که لا فَرْقَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَها إِلَّا أَنَّهُمْ عِبادُکَ؛ خدایا هیچ فرقی بین تو و اهل بیتت نیست مگر اینکه آن‌ها عبد و بنده تو هستند. تمام کمالات عین ذات خداوند است و همگی متعلق به خداست، اهل بیت همه آن کمالات را از خداوند دارا هستند، مثل آینه که نور را بازتاب می‌کند، اهل بیت نیز کمالات خداوند را بازتاب می‌کنند. لذا وقتی ما در دعای توسل از اهل بیت (ع) درخواست اجابت دعا را داریم و توسل می‌کنیم به نوعی از طریق وجود پاک اهل بیت دست به درگاه ذات اقدس حضرت باری‌تعالی می‌شویم. 

حشمتیان اظهار داشت: در دعای توسل با واسطه قرار دادن ۱۴ نور پاک و آینه زلال الهی ما به واسطه این عزیزان به منشأ عالم هستی تمسک می‌جوییم و طلب خیر می‌کنیم از خداوند و پروردگار به احترام نام مبارک و انوار پاک معصومین (ع) نصرت خود را شامل حال مؤمنین کند لذا بسیار به خواندن دعای توسل در مسائل، مشکلات، حوادث، حوائج سفارش شده و در جنگ غرورآفرین ۱۲ روزه با استکبار جهانی مردم ایران به سفارش امام خامنه‌ای از این سنت حسنه پیروی کرده و با واسطه قرار دادن اهل بیت (ع) و خواندن دعای توسل توانستند پیروزی آبرومندی برای جبهه اسلام به ارمغان بیاورند. 

برشمردن فضائل دعای توسل

کبری زمانی، طلبه و مربی طرح امین حوزه علمیه نرجسیه خواهران شهرستان سنقر و کلیایی اظهار داشت: در روایات مختلف برای خواندن دعای توسل فضیلت‌های زیادی ذکر شده است از جمله برآورده شدن حاجات، رفع گرفتاری‌ها، شفاعت اهل بیت (ع) و تقرب به خداوند. بسیاری از علما و بزرگان دینی، به خواندن این دعا مداومت داشته‌اند و آن را برای حل مشکلات و رسیدن به خواسته‌ها مؤثر دانسته‌اند. 

وی بیان کرد: دعای توسل، در واقع استغاثه و یاری طلبیدن از خداوند متعال به واسطه توسل به چهارده معصوم (ع) است. در این دعا، با نام بردن از هر یک از معصومین، از خداوند می‌خواهیم که به حق ایشان، حاجات ما را برآورده کند. هر فراز از این دعا، حاوی مضامین ارزشمندی در مورد مقام و منزلت اهل بیت (ع) است. به عنوان مثال، در فرازی از دعا می‌خوانیم؛ یا وَجِیهاً عِنْدَ اللَّهِ اِشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللَّه که به معنای‌ای آبرومند نزد خدا، برای ما نزد خدا شفاعت کن، است. این عبارت، به جایگاه والای اهل بیت (ع) در نزد خداوند اشاره دارد و از ایشان می‌خواهیم که واسطه فیض الهی برای ما باشند.

این مربی با اشاره به اینکه اصل دعای توسل، از روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است، گفت: در این روایت، امام صادق (ع) به یکی از یاران خود، طریقه توسل به اهل بیت (ع) را آموزش می‌دهند. دعای توسلی که امروزه در بین شیعیان رایج است، با دعایی که در روایت امام صادق (ع) آمده است، تفاوت‌هایی دارد. به نظر می‌رسد که دعای رایج، توسط یکی از علما و بزرگان دینی، با اقتباس از روایت امام صادق (ع) و با افزودن و تغییراتی، تنظیم شده است. 

وی افزود: درباره اینکه دقیقاً چه کسی دعای توسل رایج را تنظیم کرده است، اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را به مرحوم شیخ عباس قمی (صاحب مفاتیح الجنان) نسبت می‌دهند و برخی دیگر، نام‌های دیگری را مطرح می‌کنند. 

مفهوم توسل

زمانی خاطرنشان کرد: در لغت، توسل به معنای چنگ‌زدن و واسطه قرار دادن است. در اصطلاح دینی، توسل به معنای این است که انسان، برای رسیدن به مقصود خود، کسی یا چیزی را واسطه قرار دهد. 

وی اظهار داشت: در دعای توسل، ما اهل بیت (ع) را واسطه قرار می‌دهیم تا خداوند به حق ایشان، حاجات ما را برآورده کند. به این معنا که ما از خداوند می‌خواهیم که به خاطر مقام و منزلتی که اهل بیت (ع) در نزد او دارند، دعاهای ما را مستجاب کند. 

زمانی گفت: شاید این سئوال پیش آید: آیا توسل با توحید منافات دارد؟ خیر، توسل به هیچ وجه با توحید منافات ندارد. زیرا اولاً، ما در توسل، اهل بیت (ع) را به عنوان واسطه قرار می‌دهیم، نه به عنوان خدا. ثانیاً، ما می‌دانیم که قدرت و توانایی برآوردن حاجات، فقط از آن خداوند است و اهل بیت (ع) نیز این قدرت را از خداوند گرفته‌اند. ثالثاً، توسل به اهل بیت (ع) در واقع نوعی اظهار محبت و ارادت به ایشان است و خداوند نیز محبت به اهل بیت (ع) را از ما خواسته است. 

زمانی بیان کرد: دعای توسل، در واقع نوعی استغاثه و یاری طلبیدن از خداوند به واسطه اهل بیت (ع) است. ما در این دعا، از خداوند می‌خواهیم که به حق اهل بیت (ع) ما را در سختی‌ها و مشکلات یاری کند. 

وی افزود: در این دعا، ما با نام بردن از هر یک از معصومین (ع)، محبت و ارادت خود را به ایشان ابراز می‌کنیم. این اظهار محبت، باعث می‌شود که ما به ایشان نزدیک‌تر شویم و از شفاعت ایشان بهره‌مند شویم. 

زمانی اظهار داشت: در فرازهای مختلف دعا، به مقام و منزلت والای اهل بیت (ع) در نزد خداوند اعتراف می‌کنیم. این اعتراف، باعث می‌شود که ما قدر ایشان را بیشتر بدانیم و از راهنمایی‌های ایشان در زندگی خود بهره‌مند شویم. 

وی در پایان گفت:  یکی از مهم‌ترین مضامین دعای توسل، درخواست شفاعت از اهل بیت (ع) است. ما از ایشان می‌خواهیم که در روز قیامت، ما را شفاعت کنند و از عذاب الهی نجات دهند.

انتهای خبر/