امام رضا (ع) حلقه وصل مذاهب اسلامی است

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»، در آستانه دهه پربرکت کرامت، که یادآور خجسته‌ایام ولادت حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) و کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) است، فرصتی مغتنم فراهم آمده تا بار دیگر به بازخوانی سیره نورانی این بزرگان دین پرداخته و از رهگذر شناخت ابعاد وجودی آنان، راهی به سوی وحدت، معرفت و تعالی بگشاییم. دهه کرامت، تنها مناسبتی تقویمی نیست، بلکه فرصتی است برای تجدید میثاق با ارزش‌های انسانی‌ای که این خاندان عصمت و طهارت مظهر آن بودند.

در این میان، شخصیت جامع‌الاطراف امام رضا (ع) به عنوان حلقه وصل امت اسلامی، الگویی بی‌بدیل برای جهان پرآشوب امروز است. ایشان که در میان شیعیان به «عالم آل محمد» شهره‌اند، در نزد اهل سنت نیز از جایگاه رفیع علمی و معنوی برخوردارند. این اشتراک در ارادت و احترام، می‌تواند پایه‌ای مستحکم برای تقریب مذاهب اسلامی باشد.

از این رو دهه کرامت را بهانه‌ای قرار داده‌ایم تا از رهگذر شناخت بیشتر این شخصیت الهی، به درکی عمیق‌تر از مشترکات مذاهب اسلامی دست یابیم و در سایه سار تعالیم انسان‌ساز ایشان، راهی به سوی جامعه‌ای متحد و پیشرفته بگشاییم.

به مناسبت دهه کرامت، با لعیا میرزایی‌نژاد، مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام، گفتگو کردیم تا از منظر یک اندیشمند اهل سنت به بررسی ابعاد مختلف شخصیت امام رضا(ع) بپردازیم.  

این مصاحبه در پنج محور اصلی تنظیم شده است:  

- جایگاه امام رضا (ع) در نگاه اهل سنت  

- نقش ایشان به عنوان نماد وحدت اسلامی  

- نقش بسزای سیره رضوی در حل بحران‌های کنونی جهان اسلام  

- تأثیر شخصیت علمی امام (ع) بر تحولات علمی  

- نقش ایشان در مقابله با تهدیدات نرم

جایگاه امام رضا (علیه‌السلام) در نگاه اهل سنت چگونه است؟  

 مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام: امام رضا (علیه‌السلام)، هشتمین پیشوای شیعیان، در میان علمای اهل سنت نیز از جایگاهی علمی و معنوی برخوردار است. بزرگان اهل سنت مانند خطیب بغدادی، ذهبی، ابن حجر عسقلانی و سبط ابن جوزی، ایشان را عالم، زاهد و مورد اعتماد دانسته و از ایشان حدیث نقل کرده‌اند.  

اهل سنت به‌ویژه در مناطقی چون ایران، افغانستان و آسیای مرکزی، ارادت ویژه‌ای به امام رضا (علیه‌السلام) دارند. سفر ایشان به خراسان و دفن در مشهد باعث شده حرم مطهرشان به زیارتگاه مشترک مسلمانان تبدیل شود. حتی بسیاری از عرفا و شاعران اهل سنت، امام رضا را ستوده و او را نماد نور و معرفت دانسته‌اند.  

این احترام متقابل، نماد پیوند عاطفی و اعتقادی میان مسلمانان و زمینه‌ساز تقویت وحدت امت اسلامی است.  

 آیا امام رضا (علیه‌السلام) می‌تواند نماد وحدت اسلامی باشد؟  

مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام: کارشناسان دینی معتقدند امام رضا (علیه‌السلام) به‌واسطه جایگاه مشترک در میان شیعه و سنی، می‌تواند به نماد وحدت اسلامی تبدیل شود. محبوبیت گسترده این امام همام، مناظرات علمی او با پیروان ادیان مختلف، و سیره اخلاقی و عقلانی‌اش، الگویی برای گفتگوی بین‌مذهبی و رفع سوءتفاهم‌هاست.  

حرم مطهر ایشان در مشهد، به‌عنوان زیارتگاه مشترک مسلمانان، ظرفیتی بزرگ برای تقریب مذاهب و همبستگی اسلامی دارد. تأکید امام بر توحید، اخلاق و نفی غلو نیز می‌تواند مبنای تقویت مشترکات اعتقادی میان فرق اسلامی باشد.  

 چگونه سیره امام رضا (علیه‌السلام) می‌تواند به حل بحران‌های امروز جوامع اسلامی کمک کند؟  

 مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام: سیره علمی، اخلاقی و معنوی امام رضا (علیه‌السلام) می‌تواند نسخه‌ای عملی برای حل بسیاری از چالش‌های امروز جوامع اسلامی باشد؛ از افراط‌گرایی و اختلافات مذهبی گرفته تا بحران اخلاق و ضعف معنویت.

روش مناظره و عقلانی امام با پیروان ادیان، تأکید بر اعتدال، اخلاق اجتماعی، تقویت معنویت در دل دنیا و رهبری مسئولانه، الگویی مؤثر برای بازسازی روابط انسانی، کاهش تنش‌های مذهبی، و احیای هویت دینی در جهان معاصر است.  

 شخصیت علمی امام رضا (علیه‌السلام) چه تأثیری بر تحول علمی حوزه‌ها و جامعه علمی کشور می‌تواند داشته باشد؟  

 مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام: شخصیت علمی امام رضا (علیه‌السلام) می‌تواند الهام‌بخش تحول در حوزه‌های علمیه و جامعه علمی کشور باشد. ایشان با پیوند عقل، نقل و تجربه، روشی اجتهادی و استدلالی در مناظرات علمی ارائه دادند و بر گفتگو، اخلاق علمی و فهم میان‌رشته‌ای تأکید داشتند.  

تسلط آن حضرت بر علوم گوناگون، احترام به علم و عالم، و نگاه کاربردی به دانش برای حل مسائل جامعه، الگویی نوین برای آموزش، پژوهش و نوآوری در حوزه‌های علمیه و نهادهای علمی کشور به شمار می‌رود.  

نقش امام رضا (علیه‌السلام) در وحدت، علم و مقابله با تهدیدات نرم چیست؟  

 مدیر داخلی و معاون آموزشی حوزه علمیه خواهران اهل سنت هبةالرحمن تربت‌جام: کارشناسان دینی و فرهنگی بر این باورند که سیره امام رضا (علیه‌السلام) می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌های امروز جهان اسلام باشد. احترام گسترده میان شیعه و سنی به این امام همام، او را به نمادی برای وحدت اسلامی تبدیل کرده است. روش گفتگوی علمی و اخلاق‌مدار آن حضرت، الگوی مناسبی برای تقریب مذاهب و تعامل بین‌فرهنگی است.  

از سوی دیگر، شخصیت علمی امام رضا (ع) با رویکرد عقل‌گرایانه، بین‌رشته‌ای و تمدن‌ساز، می‌تواند الهام‌بخش تحول در حوزه‌های علمیه و جامعه علمی کشور باشد. همچنین سیره اعتقادی، اخلاقی و علمی ایشان الگویی مؤثر برای تقویت بنیه فکری جوانان و مقابله با تهدیدات نرم، جنگ روایت‌ها و بحران هویت در فضای امروز جوامع اسلامی است.

در پایان این گفتگو، می‌توان دریافت که امام رضا (علیه‌السلام) نه تنها به عنوان یک چهره علمی و معنوی برجسته در میان شیعیان، بلکه به عنوان شخصیتی مورد احترام در میان اهل سنت نیز جایگاه والایی دارد. ایشان با سیره عقلانی، اخلاقی و اجتماعی خود، پلی میان مذاهب اسلامی ایجاد کرده‌اند و حرم مطهرشان در مشهد، نماد همبستگی و وحدت مسلمانان است.  

امام رضا (ع) با مناظرات علمی، تأکید بر اعتدال و تقویت مشترکات دینی، الگویی بی‌بدیل برای حل بحران‌های امروز جهان اسلام، از جمله افراط‌گرایی، اختلافات مذهبی و بحران‌های اخلاقی ارائه می‌دهند. همچنین، رویکرد عقل‌محور و دانش‌بنیان ایشان می‌تواند الهام‌بخش تحول در نظام‌های علمی و آموزشی باشد و راهگشای مقابله با تهدیدات نرم در عصر حاضر شود.  

در دهه کرامت، بازخوانی سیره رضوی فرصتی است برای تبیین نقش ایشان در تقریب مذاهب، ترویج علم و اخلاق، و ارائه راهکارهای عملی برای چالش‌های جامعه اسلامی. امید است با الگوگیری از این میراث گران‌بها، گام‌های مؤثری در جهت وحدت، پیشرفت علمی و مقابله با آسیب‌های فرهنگی برداشته شود.

انتهای خبر/