جامعه را باید با انعطاف و گذشت چرخاند

 حجت‌الاسلام رضاشاه حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی  «صبح توس»؛ با اشاره به روش‌های انتقال مفاهیم دینی توسط ائمه معصومین (ع) در دوره‌های مختلف تاریخی، بیان کرد: در دوره حکومت حضرت امیرالمؤمنین (ع) ایشان به دلیل شرایط موجود، مستقیماً و بدون واسطه راه را بیان می‌کردند چه به‌صورت نوشتار و چه در قالب خطبه و گفتار؛ اما در دوره‌ای مانند زمان امام سجاد (ع) که فضای سیاسی بسیار سهمگین و خفقان‌آور بود معصوم نمی‌توانست مطالب را مستقیماً بیان کند و مفاهیم الهی و اسلام ناب محمدی (ص) را در قالب دعاهای صحیفه سجادیه به مردم انتقال می‌داد.

وی در ادامه با تأکید بر لزوم رحمت و سعه‌صدر در مدیریت و رهبری جامعه، افزود: در نامه حضرت علی (ع) به مالک‌اشتر راهکار عملی برای رئوف بودن با مردم ارائه شده است؛ راه این است که حاکم، خود را زیردست خداوند ببیند و به این بیندیشد که همان‌گونه که او از لغزش‌های مردم می‌گذرد، خداوند نیز در روز حسابرسی از خطاهای او خواهد گذشت. این تغییر زاویه دید، یک ترفند اخلاقی بسیار مؤثر برای درست‌کردن رفتارهای یک مدیر است.

این کارشناس مسائل مذهبی با بیان یک مثال عینی برای تغییر نگاه، تشریح کرد: برای درک این موضوع مثال عینک سبز بسیار گویاست؛ اگر پزشک به بیمار بگوید برای درمان چشمت باید همه چیز را سبز ببینی، نیاز نیست تمام وسایل زندگی را عوض کنی، کافی است یک عینک سبز بزنی؛ برای درمان بیماری‌های اخلاقی مدیریت نیز باید عینک "زیردست خدا بودن" را به چشم‌زد و با این نگاه، با مردم رئوف و گذشت‌کننده برخورد کرد. این نگاه به‌خصوص در محیط خانواده و شوراهای مختلف بسیار راهگشاست.

شاه‌حسینی با انتقاد از برخی برخوردهای غیرمنطقی و جزئی‌نگری‌ها در فضای رسانه‌ای، هشدار داد: متأسفانه گاهی به‌جای استفاده از روش‌های حکیمانه، موعظه حسنه و جدال احسن برای هدایت مردم، برخی به موضوعات کاملاً حاشیه‌ای و غیرمؤثر مانند رنگ لباس یا ملحفه می‌پردازند؛ این نگاه جزئی‌نگر، نه‌تنها افراد خارج از حلقه ما را جذب نمی‌کند، بلکه تنها باعث ضربه‌زدن به وجهه ما می‌شود. حتی اگر راه‌وروش فردی را قبول نداریم، اگر او در چارچوب نظام اسلامی فعالیت می‌کند و تأیید صلاحیت شده، قراردادن برچسب مخالفین امیرالمؤمنین (ع) بر او، تنها به انسجام داخلی ضربه می‌زند و ما را در چشم ناظران بیرونی خراب می‌کند.

وی در تبیین بخش دیگری از نامه مالک‌اشتر، توضیح داد: حضرت می‌فرمایند حتی اگر خطایی ازروی‌عمد بود، وقتی فرد از راه خود برگشت، باید از او گذشت کرد؛ چرا؟ زیرا ما خود مافوقی داریم که روزی از خطاهای ما خواهد گذشت، خداوند متعال با واگذاری مدیریت مردم به ما، در حال آزمایش ماست؛ بنابراین نباید در مقابل دستورات الهی قد علم کرد.

وی با اشاره به یک نمونه تاریخی از گذشت امیرالمؤمنین (ع)، گفت: در جنگ خندق هنگامی که عمر بن عبدود به زمین افتاد و حضرت قصد پایان‌دادن به زندگی او را داشتند، آن فرد آب دهان به‌صورت مبارک حضرت انداخت، امیرالمؤمنین (ع) برای اینکه نیت خالصانه‌ای داشته باشند و از روی خشم و انتقام عمل نکنند، چند لحظه‌ای از او فاصله گرفتند و سپس او را از پای درآوردند. این استفاده از فرصت برای پالایش نیت، درس بزرگی برای همه مدیران است.

شاه‌حسینی در پایان با تأکید بر لزوم انعطاف در مدیریت و پرهیز از خشکی، خاطرنشان کرد: حضرت علی (ع) می‌فرمایند جامعه انسانی مانند چرخ‌دنده‌های خشک فلزی نیست که بدون روغن‌کار کنند، جامعه را باید با انعطاف و گذشت چرخاند، برخوردهای خشک و بی‌تفاوت، دل مردم را فاسد و قسی‌القلب می‌کند و باعث پژمردگی دینشان می‌شود، بالاترین نعمت خداوند همبستگی و اتحاد جامعه است که باید با حکمت، رحمت و انعطاف از آن محافظت کرد.

انتهای خبر/