آتش سهل‌انگاری گردشگران، مراتع طرقبه شاندیز را سوزاند

۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی دارد

مصطفی خاکپور در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با اشاره به اینکه شهرستان طرقبه شاندیز به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی مطلوب، دارای پوشش گیاهی و مرتعی غنی و مناسبی است، اظهار کرد: در حال حاضر به دلیل گرم شدن هوا و خشکی علوفه، احتمال وقوع حریق در مراتع افزایش یافته و سرعت گسترش آن نیز بیشتر شده است.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، گردشگرپذیری بالای این شهرستان باعث شده است که متأسفانه ورود گردشگران به عرصه‌های طبیعی و باغات با خودرو‌ها، موتورسیکلت یا برپایی چادر و استفاده از وسایل تهیه غذا و چای، احتمال وقوع حریق در مراتع را به دلیل عوامل انسانی چندین برابر کند، این موضوع به ویژه در روزهای تعطیل که حضور مردم و گردشگران در طبیعت بیشتر می‌شود، تشدید می‌گردد، به همین دلیل شهرستان طرقبه شاندیز در رده شهرستان‌های بحرانی از نظر حریق مراتع قرار گرفته است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرقبه شاندیز در ادامه بیان کرد: بر اساس آمارها، بیش از ۹۰ درصد حریق‌ها در مراتع شهرستان توسط عوامل انسانی رخ می‌دهد که یا به صورت عمدی یا سهوی اتفاق می‌افتد، چنانچه عاملان حریق شناسایی شوند، پیگیری‌های قضایی به طور جدی انجام خواهد شد.

۱۵۰ هکتار از مراتع طرقبه شاندیز در ۱۴۰۴ طعمه حریق شد

وی افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، ۱۵ فقره حریق در سطح مراتع شهرستان رخ داده است که متأسفانه حدود ۱۵۰ هکتار از مراتع شهرستان طعمه حریق شده‌ است.

خاکپور  با اشاره به حریق‌هایی که از ابتدای سال تاکنون در مراتع شهرستان رخ داده است، گفت: این حریق‌ها در مراتع روستاهای؛ دهبار، ازغد، کلاته آهن، مج، کردینه، مایانات، جاغرق و همچنین در برخی نقاط منطقه حفاظت‌شده بینالود اتفاق افتاده است.

وی با اشاره به خساراتی که این حریق‌ها به محیط زیست و مراتع وارد کرده است، تصریح کرد: اولین و مهم‌ترین خسارت، از بین رفتن پوشش گیاهی مراتع از جمله پوشش علفی، بوته‌ها و درختچه‌ها است، در طرقبه شاندیز بقایای ارزشمندی از گونه‌های گیاهی مانند؛ گون، درختچه ارغوان و درختان ارس وجود دارد که حفظ و نگهداری از آنها نیازمند توجه و تلاش بیشتری است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرقبه شاندیز بیان کرد: همچنین حریق‌ها باعث فرسایش خاک، خسارت به زیرساخت‌ها، آسیب به دامداران و حیات وحش و در نهایت تشدید آلودگی هوا می‌شود.

نقش گردشگران در افزایش خطر حریق مراتع شهرستان 

وی به عواملی که باعث ایجاد حریق در مراتع می‌شود اشاره و تأکید کرد: پوشش گیاهی مناسب، گرمای هوا، حضور گردشگران و برپایی آتش، سیگارهای نیمه‌خاموش رها شده، تردد زیاد موتورسیکلت و خودرو‌ها که با ایجاد حرارت می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود و خشکی علوفه‌ها از جمله این عوامل هستند، همچنین آتش زدن بقایای گیاهی اراضی زراعی و کشاورزی هم احتمال سرایت حریق به مراتع را دارد.

خاکپور با اشاره به اینکه آتش‌سوزی در مراتع این شهرستان هر ساله در حال وقوع است، گفت: در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۵۰ فقره آتش‌سوزی در مراتع شهرستان رخ داده است اما در سال جاری به دلیل عدم بارندگی در فصل بهار و تابستان، حریق‌های وسیع‌تری در سطح مراتع طرقبه شاندیز اتفاق افتاده است.

آموزش همگانی، کلید پیشگیری از حریق مراتع در طرقبه شاندیز

وی تأکید کرد: برای جلوگیری از وقوع حریق در مراتع که عوامل انسانی در آن دخیل هستند، آموزش همگانی و به ویژه آموزش جوامع محلی، بهره‌برداران و دامداران در هر روستا بسیار مهم و تأثیرگذار است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرقبه شاندیز در ادامه بیان کرد: آموزش گردشگران نیز در زمینه عدم ورود به مراتع با برپایی آتش، جمع‌آوری کامل زباله‌ها و عدم استفاده از ظروف شیشه‌ای در طبیعت، نقش مهمی در پیشگیری از حریق دارد.

وی تصریح کرد: آمادگی کامل اعضای تیم بحران شهرستان، تجهیز روستائیان و افراد بومی به ادوات اطفای حریق مانند؛ آتشکوب، بیل و دمنده بسیار ضروری است چرا که بومیان و روستائیان منطقه نزدیک‌ترین و اولین افرادی هستند که در زمان وقوع حریق می‌توانند نقش مهمی در کنترل و جلوگیری از گسترش آن ایفا کنند.

نقش حیاتی مردم بومی در اطفا حریق مراتع شهرستان

خاکپور با اشاره به نقش مردم بومی و روستائیان در کنترل و اطفای حریق در مراتع شهرستان، بیان کرد: به عنوان مثال؛ در ۲۳ تیرماه امسال، حریق گسترده‌ای در مراتع روستای دهبار طرقبه به وقوع پیوست که نیروهای امدادی با ۷ ساعت تلاش و اجرای عملیات گسترده موفق به مهار آتش شدند.

وی افزود: همدلی آتش‌نشانی طرقبه، نیروهای هلال‌احمر، حضور فعال بسیجیان، دامداران و مردم بومی منطقه در اطفای حریق و جلوگیری از گسترش آن بسیار عالی و تأثیرگذار بود.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرقبه شاندیز همچنین به آتش‌سوزی ۱۶ تیرماه در مراتع روستاهای ازغد و مج طرقبه اشاره و اظهار کرد: به همت و مشارکت مرتع‌داران، نیروهای منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان، نیروهای انتظامی ،فرمانداری، بخشداران، دهیاران منطقه و همیاران طبیعت، مردم بومی و نیروهای محیط زیست این حریق نیز مهار شد.

تجهیز روستاییان به ادوات اطفا حریق؛ گام مهم در کنترل آتش‌سوزی‌ها

وی در ادامه افزود: بنابراین، نقش مردم بومی و روستائیان منطقه در جلوگیری از گسترش و اطفای حریق بسیار مهم و حیاتی است، در راستای پیشگیری از حریق و یا اقدام سریع در مواقع ضروری برنامه‌ریزی گشت‌های شبانه روزی از مراتع توسط یگان حفاظت اداره حتی در ایام تعطیل و‌ اعلام هموطنان در صورت مشاهده هرگونه حریق مراتع به شماره ۱۵۰۴ نیز از اقدامات مؤثر است. 

خاکپور به اهمیت و نقش مراتع در محیط زیست اشاره و بیان کرد: مراتع نقش حیاتی در حفظ محیط زیست و پایداری جوامع انسانی دارند، اهمیت اکوسیستمی آنها شامل؛ تولید علوفه، برداشت گیاهان دارویی و صنعتی و محصولات فرعی مانند صنایع دستی و زنبورداری است.

وی خاطرنشان کرد: جذابیت‌های گردشگری، حفاظت از خاک، مقابله با ریزگردها و کنترل نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی از دیگر موارد اهمیت و نقش مراتع در محیط زیست است.

حفظ مراتع طرقبه شاندیز؛ نیازمند همت جمعی و آموزش مستمر

آموزش و آگاه‌سازی جامعه به ویژه گردشگران در زمینه رعایت نکات ایمنی و جلوگیری از وقوع حریق در مراتع، می‌تواند نقش کلیدی در کاهش این حوادث ایفا کند، همچنین تجهیز و آموزش مردم بومی هر منطقه، به عنوان نخستین پاسخ‌دهندگان در مواقع وقوع حریق، در اطفاء سریع و جلوگیری از گسترش آتش نقشی حیاتی دارند، با ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری محیط زیستی و آموزش روش‌های صحیح استفاده از منابع طبیعی، می‌توان گامی مؤثر در حفاظت از مراتع و پیشگیری از آتش‌سوزی‌های ناشی از عوامل انسانی برداشت.

 در شهرستان طرقبه شاندیز، که گردشگری نقش مهمی در اقتصاد آن دارد، همکاری همه جانبه مردم، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است تا مراتع این منطقه برای نسل‌های آینده نیز پابرجا و سرسبز باقی بمانند.

انتهای خبر/